Wszystko, co trzeba wiedzieć, o uprawie i wymaganiach rzepaku
- Napisane przez
- Wydrukuj
- Skomentuj jako pierwszy!
Uzyskanie dobrych plonów z rzepaku nie jest sprawą łatwą. Gatunek wymaga dobrych jakościowo gleb, intensywnego nawożenia i stałej ochrony przed organizmami szkodliwymi. W dodatku uprawa rzepaku jarego różni się w porównaniu z rzepakiem ozimym.
Przy odpowiedniej wiedzy i stosowaniu się zasad pielęgnacji uprawa rzepaku może być jednak wysoko opłacalna.
Rzepak zalicza się do grupy najważniejszych roślin uprawianych w Polsce. Powierzchnia jego uprawy systematycznie rośnie oscylując w granicach 850 tys. ha. Jest uprawiany zarówno dla plonu (z nasion tłoczy się olej) oraz jako roślina fitosanitarna (przedplony, poplony). Efektywna uprawa rzepaku jest możliwa, tylko jeśli zapewni mu się dobre warunki. Należy przy tym starannie (i w terminie) wykonywać poszczególne zabiegi pielęgnacyjne. Technologia uprawy rzepaku w dużej mierze zależy od formy (jara, ozima).
Wymagania rzepaku:
Wysokie plony rzepaku można uzyskać na glebach żyznych, zasobnych w próchnicę i wapń. Odpowiedni jest kompleks żytni bardzo dobry, pszenny bardzo dobry i pszenny dobry. W szczególności należy unikać wyboru gleb piaszczystych i okresowo zalewanych – w takich miejscach uprawa rzepaku rzadko się udaje, a w dodatku wymaga dużych nakładów pracy oraz środków. Optymalne są miejsca słoneczne. Rzepak preferuje tereny o dużej względnej wilgotności powietrza (szczególnie forma jara). Najlepszym przedplonem w uprawie rzepaku ozimego są rośliny motylkowe, a rzepaku jarego rośliny pastewne i okopowe, np.: ziemniak. Rzepak jary jest odporny na wiosenne przymrozki, rzepak ozimy wytrzymuje krótkotrwałe mrozy nawet do -25°C. Ważny w uprawie rzepaku jest odpowiedni dobór odmiany (mogą różnić się wymaganiami, plennością, odpornością na niekorzystne czynniki). Przykładowo odmiana 'SY Rokas' cechuje duża odporność na wyleganie a 'SY Alister' odporność na kiłę kapustnych.
Siew i uprawa rzepaku krok po kroku:
Rzepak jary powinno się siać możliwie najwcześniej – optymalnie na początku kwietnia. Opóźnienie siewu o dwa tygodnie może spowodować zmniejszenie plonu nawet o 25%. Nasiona wysiewa się na głębokość ok. 2cm (jary i ozimy). Siew rzepaku ozimego przeprowadza się od drugiej połowy do końca sierpnia. Kilkanaście dni przed siewem zaleca się wykonać orkę przedsiewną na głębokości 18-20cm. W tym okresie warto także nawozić glebę obornikiem. Rzepak ma duże wymagania względem wapnia – nawozy z użyciem tego pierwiastka powinno się stosować przy uprawie przedplonu lub bezpośrednio po zbiorze. Z mikroelementów ważny jest magnez, siarka i bor (szczególnie w odniesieniu do rzepaku ozimego). Ostatnio wymieniony składnik pokarmowy, wpływa na rozwój systemu korzeniowego, przyśpiesza grubienie szyjki, i tym samym, zwiększa szansę na dobre zimowanie rzepaku. Jesienią stosuje się głównie nawozy fosforowe i potasowe, wiosną podaje się azot. Dawki oblicza się na podstawie próbek gleby poddanych analizie laboratoryjnej. Średnio rzepak zasila się 100-130 kg azotu/ha – przedsiewnie i pogłównie. Niedobór opadów jest najdotkliwszy w okresie kwitnienia i dojrzewania rzepaku.
Ochrona przed organizmami szkodliwymi:
Ochronę przed chorobami, szkodnikami i chwastami, w obu przypadkach, należy prowadzić przez cały sezon. Do najgroźniejszych chorób należy m.in. zgorzel siewek, sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych, zgnilizna twardzikowa oraz szara pleśń.
Ze szkodników trzeba uważać na pchełki, gnatarza rzepakowca oraz tantnisia krzyżowiaczka. Choroby można zwalczyć z użyciem preparatów Amistar Xtra i Symetra, na szkodniki skuteczny jest Karate Zeon i Plenum. Uprawa rzepaku będzie mniej problematyczna, jeśli dodatkowo wykorzysta się zaprawy nasienne. Polecane środki do ochrony przed zachwaszczeniem to Colzor Trio oraz Fusilade Forte.
W przypadku rzepaku ozimego plony można zwiększyć stosując Toprex (regulator wzrostu i fungicyd). Stosuje się go do poprawy pokroju roślin, zwiększenia zdolności do przezimowania, a w okresie wiosennym do skrócenia i wzmocnienia roślin. Zaleca się go stosować w fazie 4-6 liścia w dawce 0,3l/ha.